Chirurg stelt misleiding aan de kaak
Strijd tegen gesjoemel met hartkleppen

Amsterdam – Internationale hartklepfabrikanten blijken op vrij aanzienlijke schaal onjuiste afmetingen te hanteren voor hun hartklepprothesen. Dat zeggen Nederlandse hartchirurgen, die al jarenlang aanlopen tegen afwijkende maten van hartkleppen.

Hun kritiek is dat de werkelijke afmeting – de binnendiameter – van de hartklep regelmatig afwijkt van de maat op de verpakking. „Wat op de doos staat, zit er lang niet altijd in”, klinkt het. De gevolgen daarvan kunnen desastreus zijn voor de patiënt.

De Nederlandse artsen worden in hun beschouwing gesteund door de Europese vereniging voor cardio-thoracaal chirurgen (EATCS) en de Valve Labelling Task Force, een comité van deskundigen van de American Association for Thoracic Surgery (ATTS). Ook het AMC steunt Ebels. „Wij staan volledig achter hem”, reageert AMC-woordvoerder Frank van den Bosch. Het is de bedoeling dat de aangesproken fabrikanten deze kritiek helder op het netvlies krijgen. Dit probleem moet goed worden opgelost.”
Krachtenspel

„Sommige producenten, zeker niet alle, passen de hartklepmaatvoering aan om verkoopredenen”, stelt hartchirurg Tjark Ebels. „Het is een krachtenspel tussen technici en marketingmensen.” Met enkele van zijn collega’s en met steun van het Amsterdam UMC is hij ten strijde getrokken tegen de hartklepmisleiding, die tot mismatches, mislukte operaties en dodelijke slachtoffers leidt.

“Sommige producenten passen de hartklepmaatvoering aan om verkoopredenen”

In het Europese vaktijdschrift voor cardio-thoracale chirurgie beschrijft een groep chirurgen uit Noorwegen, België, de VS, Oostenrijk, Italië, Duitsland, Canada en Hongarije de problemen die zich voordoen. De publicatie is verschenen in twee Amerikaanse vakbladen.

Waarom wordt een grotere hartklepdoorsnede vermeld dan in werkelijkheid? Het is voor de leek nauwelijks te begrijpen. Ebels legt uit: „Omdat het bloed er dan beter doorheen zou lopen dan bij een kleinere hartklep, waardoor het drukverval kleiner zou zijn, hetgeen vooral gevolgen heeft voor de druk in hartkamers. Een grotere hartklepmaat dan de werkelijkheid is dus kennelijk een aanbeveling, menen althans sommige producenten.”
Millimeters

Om die redenen, zo vervolgt de hoogleraar hart- en longchirurgie zijn uitleg, worden soms bewust enkele millimeters bijgeteld op hun verpakkingen, soms wel vier millimeter. „Dan staat een hartklepprothese, die een diameter heeft van 19 millimeter, op de doos vermeld als 23 millimeter.”

“Het kost te veel mensenlevens en te veel heroperaties”

Maar dát simpele feit dus kost niet alleen mensenlevens, maar ook extra emoties en ziekenhuiscapaciteit, omdat sommige hartpatiënten opnieuw moeten worden geopereerd. „En bedenk”, benadrukt professor Ebels, „dit is een wereldwijd probleem, waaraan echt een einde moet komen. Het kost te veel mensenlevens en te veel heroperaties.”

In Nederland worden jaarlijks gemiddeld 1500 hartklepimplantaties uitgevoerd. Gemiddeld een procent van de patiënten overlijdt na plaatsing van een hartklep, blijkt uit de meta-analyse door de Universiteit van Quebec (Canada) van zeventig eerder gehouden hartklepstudies. Het risico op sterfte stijgt tot anderhalf procent, wanneer een hartklep wordt ingebracht die niet de juiste maat voor de patiënt heeft.

’Succesvol’
Medtronic, een van de grootste producenten van hartkleppen, neemt samen met fabrikant Edwards Lifesciences afstand van de kritiek: „Wij weerleggen deze bewering volledig. Wij nemen patiëntveiligheid zeer serieus en het enige waar artsen, patiënten en bedrijven baat bij hebben is een veilige procedure met succesvolle resultaten. Hartklepvervanging behandelt een levensbedreigende ziekte en heeft de afgelopen zes decennia vele miljoenen patiënten succesvol behandeld. We hopen dat deze onjuiste beweringen mensen niet onnodig ontmoedigt om een procedure te kiezen die hun leven kan redden.”

“Hartklepvervanging behandelt een levensbedreigende ziekte”

In een reactie stelt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd geen aanleiding te zien voor een onderzoek. „We hebben geen meldingen die direct betrekking hebben op de maatvoering van hartkleppen.”

Tjark Ebels was jarenlang cardio-thoracaal chirurg in het UMC Groningen. Sinds begin 2018 verricht hij hartchirurgie in het Amsterdam UMC (fusie van AMC en VUmc).
————-

www.skipr.nl

Het bericht Hartchirurg Tjark Ebels stelt misleiding aan de kaak: Strijd tegen gesjoemel met hartkleppen verscheen eerst op SIN-NL.